سوال رایج بسیاری از مردم این است که آیا افراد دیابتی می‌توانند عسل بخورند؟ کسانی که دیابت دارند زیاد شنیده‌اند که نباید شیرینی و یا غذاهایی که حاوی شکر هستند مصرف کنند. چون باعث افزایش ناگهانی سطح قند خون می‌شود. آیا عسل طبیعی می‌تواند جایگزین مناسبی برای شکر باشد؟ برای اطمینان در خرید عسل طبیعی کلیک کنید.
قند خون و انسولین چه هستند؟
سطح قند خون (گلوکز) به میزان قند موجود در غذا مصرفی بستگی دارد. قند اصلی‌ترین منبع ایجاد انرژی در بدن است.
انسولین ماده‌ای است که از طریق سلول‌های لوزالمعده ترشح می‌شود تا قند خون را حفظ کند. بدن افرادی که مبتلا به دیابت هستند یا انسولین کافی تولید نمی‌کند و یا آن را به درستی به کار نمی‌گیرد.
کربوهیدرات‌ها چه هستند؟ نقش کربوهیدارت‌ها چیست؟
کربوهیدرات‌هایی که شکسته و به شکر تبدیل شده‌اند بیشترین نیاز انرژی بدن را فراهم می‌کنند. کربوهیدرات‌ها برای تامین بیش از نیمی از کالری روزانه توصیه شده‌اند. کربوهیدرات‌ها در بیشتر غذاها وجود دارند، از جمله: میوه‌ها، سبزیجات، شیر، حبوبات، لوبیا، عسل، شکر سفید، شکلات، دسرها و … .
مقدار و نوع کربوهیدرات مصرفی بر سطح قند خون تأثیر میگذارد. افراد دیابتی برای حفظ قند خون در سطح امن باید کربوهیدرات دریافتی را به 45 تا 60 گرم در هر وعده غذایی محدود کنند. همچنین انتخاب کربوهیدراتِ سالم، با فیبر بالا، فرآوری نشده و کنترل مقدار آن اهمیت زیادی دارد.
عسل طبیعی چیست؟
عسل طبیعی از شهد گل‌ها حاصل شده است. زنبورها بعد از جمع‌آوری شهد گل آن را به قندهای ساده تبدیل و در سلول‌های کندو ذخیره می‌کنند. در فرایند تولید عسل، آبِ مازاد شهد را تبخیر می‌کنند و آنچه باقی می‌ماند مایعی شیرین و ضخیم به نام عسل است.
عسل هم مانند سایر شکرها منبعی غنی از کربوهیدرات‌هاست. یک قاشق غذاخوری عسل حداقل حاوی 17 گرم کربوهیدرات است. اگرچه این مقدار کم به نظر می‌رسد اما می‌تواند بسته به انواع خوراکی‌هایی که در یک وعده مصرف می‌کنید سریع افزایش یابد. در حالی که عسل قند دارد حاوی انواع ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان نیز هست. عسل از شکر تصفیه شده شیرین‌تر است، بنابراین احتمالاً از مقدار کمتری عسل برای شیرین کردن استفاده می‌کنید. مطالب بیشتری در مورد خواص عسل خام را در سایت سفیدانه بخوانید.
آیا عسل برای دیابت ضرر دارد؟
مدت‌ها تصور بر این بوده است که افراد دیابتی باید به شدت از خوردن عسل به همان اندازه نخوردن شکر اجتناب کنند.
اما علم امروزی قویاً اشاره می‌کند که موضوع اصلاً این نیست. در ادامه به چهار مطالعه اشاره می‌کنیم که همگی آنها به تأثیر مثبت مصرف عسل طبیعی خام بر سلامتی افراد مبتلا به دیابت اشاره دارند.
مطالعه اول در مورد عسل برای افراد دیابتی
- در مطالعه اول، دانشمندان تأثیر مصرف عسل طبیعی به همراه دو تا از رایج‌ترین داروهای دیابت به نام‌های متفورمین و گلی‌بن کلامید را بررسی کردند.
موش‌های دیابتی به بطور تصادفی در شش گروه دسته‌بند شدند و به مدت 4 هفته به هر گروه یکی از این موارد داده شد: آب مقطر، عسل، گلی‌بن کلامید، گلی‌بن کلامید و عسل، متفورمین، متفورمین و عسل.
دانشمندان دریافتند عسل بطور قابل توجهی انسولین خون را افرایش، هایپرگلیسِمی و فروکتوزامین را کاهش داد (فروکتوزامین برای پایش کوتاه مدت گلوکز خون استفاده می‌شود). اگرچه دو داروی دیگر به تنهایی و بطور قابل توجهی هایپرگلیسِمی خون را کاهش دادند، اما وقتی با عسل طبیعی ترکیب شدند منجر به کاهش بیشتر گلوکز خون شدند.
به همین ترتیب، ترکیب گلی‌بن کلامید یا متفورمین با عسل طبیعی منجر به کاهش قابل توجه فروکتوزامین شده‌اند در حالی که مصرف این دو دارو به تنهایی منجر به کاهش فروکتوزامین نشده است.
جالب‌تر اینکه مصرف ترکیبی داروی گلی‌بن کلامید یا متفورمین با عسل بطور موثری سطوح بالای کراتنین، بیلی‌روبین، تری‌گلیسرید (چربی خون) و کلسترول VLDL را کاهش داده است. (کلسترول VLDL از نوع بد کلسترول است؛ چراکه سطح بالای این کلسترول با افزایش ریسک بیماری عروق کرونر در ارتباط است).
بر خلاف معمول و تصور عموم بنظر می‌رسد عسل طبیعی قند خون را کاهش می‌دهد. این مطالعه به وضوح نشان می‌دهد که چنین تأثیری وجود دارد. علاوه بر آن کلسترول را نیز کاهش می‌دهد. این تجربه‌ای است که ما از برخی مشتریان نیز شنیده‌ایم. در حالی که این مطالعه به مقدار مصرف روزانه اشاره‌ای نداشته است تجربه نشان می‌دهد که مصرف 2 قاشق غذاخوری روزانه مؤثر است.
مطالعه دوم در مورد عسل برای افراد دیابتی
- در مطالعه دیگر، عسل طبیعی کنترل گلیسمیک در افراد دیابتی را بهبود می‌بخشد.
کنترل گلیسمیک عبارت است از کنترل قند خون یا پایین نگه داشتن آن؛ کنترل قند خون، مخصوصاً برای بیماران دیابتی خیلی توصیه شده است.
گذشته از تأثیر کاهندگی قند خون، این مطالعات به کاهش ناهنجاری‌های چربی خون (مانند کلسترول) در موش‌ها و افراد مبتلا به دیابت نیز اشاره داشته‌اند.
چه دلیلی وجود دارد؟ اطلاعاتی که اخیراً در دسترس قرار گرفته نشان می‌دهد که «باکتری‌های خوبِ» موجود در دستگاه گوارشِ ما ارتباطی با چگونگی بروز بیماری‌هایی مانند چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت دارد.
یافته‌های اخیر بواقع میکرو ارگانیسم‌های روده را به عنوان عامل احتمالی چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت معرفی می‌کند. این یافته‌ها همچنین تأکید به تأثیرات مفید الیگوساکاریدها (قند خاصی که در عسل وجود دارد) بر انواع مختلف این دست ناهنجاری‌ها دارد.
بر اساس شباهت‌های موجود بین چندین مطالعه و همچنین شواهدی که حاکی از وجود الیگوساکاریدها در عسل است، دانشمندان فرضیه‌ای مطرح می‌کنند که طبق آن، عسل طبیعی می‌تواند علاوه بر خاصیت ضد دیابتی تأثیرات مفید دیگری بر سلامتی داشته باشد.
بنابراین اگر مبتلا به دیابت یا مقاومت به انسولین هستید، مصرف عسل طبیعی خام می‌تواند برای شما مفید باشد.
عسل برای دیابت نوع یک
مطالعه‌ای در مجله مدیکال فود (medical food) قدم فراتر گذاشته و تأثیر عسل بر قند خون، کلسترول و حتی سطح چربی را بررسی کرده است.
هدف از این مطالعه سنجش تأثیر مصرف 12 هفته‌ای عسل طبیعی بر بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 بوده است. قند خون، کلسترول و چربی این بیماران بعد از مصرف عسل به مدت 12 هفته چه تغییری می‌کند؟
این یک کارآزمایی بالینی تصادفی* است که در سازمان ملی دیابت و غدد درون ریز در شهر کاریو کشور مصر به انجام رسیده است.
20 بیمار از هر دو جنس زن و مرد بین 4 تا 18 سال سن مبتلا به بیماری دیابت نوع 1 در این آزمایش شرکت کردند. به تمام بیماران مقدار 0.5 میلی لیتر به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 12 هفته عسل داده شد. این مقدار برای یک فرد با 68 کیلوگرم وزن معادل کمتر از نصف فنجان عسل در روز است.
شاخص‌های اصلی که در طول مطالعه اندازه‌گیری شدند عبارت بودند از سطح گلوکز یا همان قند خون، لیپیدها (چربی خون) و سی‌پپتید (C-peptide). (عامل سی‌پپتید جدیداً برای تفکیک دیابت نوع 1 از نوع 2 اندازه‌گیری می‌شود).
نتایج بسیار جالبی بدست آمده است. بعد از مصرف عسل طبیعی به مدت 12 هفته شاهد کاهش قابل توجه در سطح چربی خون (با اندازه‌گیری ضخامت چربی زیر پوست)، کاهش در قند خون ناشتا، کاهش کلسترول مجموع، تری‌گلیسرید و لیپو پروتئین کم چگالی (کلسترول بد) بوده‌اند.
نویسنده این مقاله می‌گوید: این مطالعه کارآزمایی بالینی کوچک نشان می‌دهد که احتمالاً مصرف عسل طبیعی در بلند مدت اثرات مثبتی بر اختلالات متابولیک بیماران دیابتی از نوع 1 میگذارد.
عسل برای دیابت نوع دو
مطالعات متعددی نشان می‌دهد مصرف عسل سطح انسولین خون را افزایش و قند خون را کاهش می‌دهد.
مطالعه کوچکی که در خصوص تأثیر شکر و عسل بر خون انجام شد نشان داد مصرف 75 گرم عسل سطح انسولین و قند خون را در افراد سالم ظرف 30 دقیقه افزایش داد. همین آزمایش با مصرف گلوکوز خالص سطح قند را به سطوح بالاتری افزایش داد. تأثیر مشابهی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز مشاهده شد.
شرکت کنندگان در این آزمایش شاهد افزایش سطح قند خونِ خود بودند. اگرچه بعد از 2 ساعت کاهش یافت. بطور کلی سطح قند خون در گروه افرادی که عسل مصرف کرده بودند بسیار پایین‌تر از گروهی که شکر مصرف کرده بودند آمد.
از آنجایی که سطح قند خون در بدن کسانی که عسل مصرف کرده بودند کاهش بیشتری داشت محققین نتیجه گرفتند که انسولین بیشتری در خون این گروه ترشح شده است. بیشتر بخوانید: «آیا عسل برای زنان باردار مناسب است؟»
خلاصه 35 مطالعه انجام شده در خصوص عسل برای دیابت
محققان منطقه خاورمیانه مروری داشتند بر تمام مطالعاتی که در خصوص عسل و افراد مبتلا به دیابت وجود داشت. مطالعه آنها شامل کلیه مطالعاتی است که مدل‌های مختلف آزمایش‌های بالینی، پیش-بالینی، روی انسان‌ها و حیوانات است.
در 35 مطالعه‌ای که با معیارهای سخت‌گیرانه محققان مواجه بود مشخص شده است که عسل طبیعی گلوکز ناشتا (قند خون) را کاهش و سی‌پپتید ناشتا و سی‌پپتید 2 ساعت بعد از وعده غذایی را افزایش می‌دهد. عسل طبیعی شاخص گلیسمیک پایین و بالاترین شاخص سودمندی در بیماران دیابتی را داراست.
این برای شما چه معنایی دارد؟ مقدار مصرف عسل برای افراد دیابتی چقدر باید باشد؟
اگر شما مبتلا به دیابت هستید و می‌خواهید با مصرف عسل سطح قند خون خود را بهبود ببخشید، سطح ldl و تا حد امکان چربی خون را کاهش دهید، ابتدا باید بدانید که چقدر عسل لازم است مصرف کنید. وزن خود (به کیلوگرم) را در 0.5 ضرب کنید. عدد حاصل شده نشان‌دهنده مقدار عسل مورد نیاز به میلی‌لیتر است. این عدد را تقسیم بر 29.57 کنید (هر اونس معادل 29.57 میلی‌لیتر است). عدد حاصل نشان‌دهنده عسل مورد نیاز به واحد اونس است. برای آنکه این عدد را تبدیل به گرم کنید عدد حاصل را در 28.34 ضرب کنید.
پاورقی:
*کارآزمایی بالینی یکی از انواع مطالعات پزشکی است که بر روی جمعیت‌های انسانی انجام می‌شود. کاربرد مهم کارآزمایی‌های بالینی در مطالعه اثرات داروها و شیوه‌های درمانی جدید است. هنگامی کارآزمایی بالینی برای یک فرآورده دارویی بر روی انسان‌ها انجام می‌شود که اطلاعات قانع‌کننده‌ای از کیفیت این فرآورده و ایمنی غیربالینی آن جمع‌آوری شده باشد، و تأییدیه مقامات بهداشتی یا کمیته اخلاق پژوهشی در کشوری که این پژوهش در آن انجام می‌شود، کسب شده باشد.
انواع عسل طبیعی سفیدانه
مطالب متنوع و جذاب
